IBAN (International Bank Account Number) یا شماره حساب بین‌المللی بانکی، یک کد استاندارد بین‌المللی برای شناسایی حساب‌های بانکی است که به تسهیل انتقالات پول در سطح جهانی کمک می‌کند. این شماره به‌ویژه در کشورهای اروپایی و در بسیاری از کشورهای دیگر که به شبکه بانکداری جهانی متصل هستند، کاربرد دارد.
اجزای IBAN
شماره IBAN از چندین بخش تشکیل شده که هر بخش اطلاعات خاصی را درباره حساب بانکی و کشور مربوطه ارائه می‌دهد. اجزای اصلی یک شماره IBAN به شرح زیر است:
- کد کشور: دو حرف ابتدایی که نشان‌دهنده کد کشور صادرکننده حساب است. به عنوان مثال، “DE” برای آلمان یا “FR” برای فرانسه.
- کد کنترل: دو رقم بعد از کد کشور، که برای بررسی صحت و اعتبار شماره IBAN به کار می‌رود.
- شماره شناسایی بانک: بخشی که بانک مورد نظر را مشخص می‌کند.
- شماره حساب بانکی: این بخش که معمولاً طولانی‌ترین قسمت IBAN است، شماره حساب بانکی واقعی مشتری را شامل می‌شود.
به‌طور مثال، یک شماره IBAN به این شکل است:
DE89 3704 0044 0532 0130 00
که هر بخش آن نشان‌دهنده اطلاعات خاصی است.
کاربردهای IBAN
- انتقالات بین‌المللی بانکی: مهم‌ترین کاربرد IBAN، استفاده از آن در انتقالات بین‌المللی است. وقتی می‌خواهید پولی را به یک حساب بانکی در خارج از کشور منتقل کنید، استفاده از IBAN تضمین می‌کند که مبلغ به حساب دقیق و صحیحی واریز شود.
- کاهش خطاها در پرداخت‌ها: با استفاده از IBAN، خطر بروز خطا در شناسایی حساب‌ها کاهش می‌یابد. سیستم‌های بانکی از کد کنترل IBAN برای بررسی صحت شماره حساب استفاده می‌کنند، که این موضوع به جلوگیری از خطاهای انتقال کمک می‌کند.
- پذیرش در شبکه SEPA: در منطقه SEPA (Single Euro Payments Area) که شامل اکثر کشورهای اروپایی است، استفاده از IBAN برای انتقالات پولی اجباری است. این استاندارد به یکپارچگی و سرعت بالای انتقالات پولی کمک می‌کند.
- امنیت بیشتر در تراکنش‌ها: استفاده از IBAN باعث افزایش امنیت تراکنش‌های بانکی می‌شود، چون این کد منحصربه‌فرد است و به اشتباه فرستادن پول به حساب‌های نادرست جلوگیری می‌کند.
تفاوت IBAN با SWIFT
IBAN و SWIFT هر دو برای انتقالات بین‌المللی پول استفاده می‌شوند، اما وظایف متفاوتی دارند:
- IBAN شماره حساب بانکی مشتری را در یک کشور خاص مشخص می‌کند.
- SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication) یا کد BIC (Bank Identifier Code) برای شناسایی بانک مقصد استفاده می‌شود.
برای یک انتقال بین‌المللی، معمولاً هم IBAN و هم SWIFT نیاز است. SWIFT بانک مقصد را شناسایی می‌کند و IBAN شماره حساب مورد نظر در آن بانک را.
نحوه دریافت IBAN
برای دریافت IBAN، می‌توانید به بانک خود مراجعه کنید یا از طریق اینترنت‌بانک و برنامه‌های موبایل بانک، شماره IBAN مربوط به حساب خود را دریافت کنید. این شماره معمولاً روی دفترچه حساب یا کارت بانکی شما نیز درج می‌شود.
جمع‌بندی
IBAN یک سیستم استاندارد و یکپارچه برای شناسایی حساب‌های بانکی در سطح بین‌المللی است که به تسهیل و امن‌سازی تراکنش‌های بین‌المللی کمک می‌کند. این کد باعث می‌شود که انتقالات پول با دقت بالا و بدون اشتباه به حساب مقصد برسند و در بسیاری از کشورها و سیستم‌های بانکی استفاده از آن الزامی است.